Mausolée familial pour les Valerii Rufi

Dit mausoleum van fijne kalksteen werd, in vele fragmenten gebroken, gevonden in een kuil die werd ontdekt in de Rue du Donon in de Romeinse voorstad Koenigshoffen. Het bewaart de herinnering aan drie leden van de familie Valerii Rufi, die in de eerste helft van de eerste eeuw na Christus in Argentorate leefden, zoals de op de voet van het monument gegraveerde monumentale inscriptie vermeldt. De drie overledenen, waarvan de bijna levensgrote beelden zijn gereconstrueerd, staan frontaal opgesteld, in een hoge nis omzoomd door pilasters en omgeven door gebeeldhouwde panelen. Hun kostuum geeft meteen een indicatie van hun sociale status: twee van hen dragen militaire uitrusting, de derde is gekleed in de toga van de Romeinse burger, als veteraan die zijn tijd in het leger heeft volgemaakt. De militaire uitrusting is stereotiep, maar met grote documentaire nauwkeurigheid. Op de zijkant van het monument staat een figuur van een danseres die een sluier over haar hoofd houdt. Deze vrouwelijke figuur kan worden geïdentificeerd met een maenade van de Dionysische processie, een thema dat in het Rijnland heel gebruikelijk was in de decoratie van grafmonumenten uit de 1e eeuw. Het heeft nog veel sporen van rode en gele kleuren. Oorspronkelijk waren de beelden van dit monument in felle kleuren geschilderd en was de grafinscriptie waarschijnlijk in rood gemarkeerd. Dit type mausoleum is afkomstig van modellen uit Noord-Italië. De bouw van deze grote mausolea was een dure aangelegenheid; alleen de allerrijksten konden zich zo'n monument veroorloven. Onder hen vormden de hoogste legionairs, met een belangrijk salaris, een uitgelezen clientèle voor de beeldhouwers.

Een gezicht voor de eeuwigheid

Dit mausoleum toont drie overleden leden van dezelfde familie in een architectonische nis. Slechts één gezicht blijft over, dat van de centrale overledene, gekleed in de toga van de Romeinse burger. Zeer populair bij de Romeinse bourgeoisie, tonen deze monumenten familiegroepen die toekomstige generaties willen laten zien welke plaats zij tijdens hun leven in de samenleving innamen. De overledenen zijn dus meestal gekleed in kostuums die hun functie weerspiegelen, terwijl hun gezichten stereotiep lijken.